Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK Madde 134)

ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇU VE CEZASI NEDİR? 

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun dokuzuncu bölümünde “özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar” başlığı altında madde 134’ te düzenlenmiştir. Kanun hükmü şöyledir:

Günümüzde teknolojinin her alanda hızla gelişmesi ve gelişen teknolojinin insanlar tarafından yaygın olarak kullanılmaya başlanması birçok olumlu ve olumsuz sonucu beraberinde getirmiştir. Kişilerin özel hayatlarına dair önemli verilerini ve bilgilerini internet ortamına aktarılması, bu verilerin veya bilgilerin 3. kişiler tarafından ele geçirilmesi ve ifşa edilmesi riskini doğurmuştur. Bu doğrultuda yasalarımız özel hayatın korunmasını güvence altına almış ve kanuna aykırı hareket edenleri belirli yaptırımlarla karşı karşıya bırakmıştır. Örneğin failin eski eşinin özel fotoğrafını intikam almak amacıyla sosyal medyada paylaşması özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturmaktadır.

KORUNAN HUKUKİ YARAR

Kanunda özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun belirli bir yaptırıma tabi kılınması ile korunan hukuki fayda özel yaşamın korunması ve özel hayata saygı duyulmasıdır. Anayasamızın 20. maddesi uyarınca; “Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.” Görüldüğü üzere özel hayatın gizliliği, anayasamız ile de güvence altına alınmıştır. 

SUÇUN FAİLİ VE MAĞDURU

FAİL

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunda fail için özel bir düzenleme bulunmamakta olup; herkes bu suçun faili olabilmektedir. TCK 137 hükmü uyarınca failin kamu görevlisi olması ve bu görevin verdiği yetkiyi kötüye kullanarak suçu işlemesi halinde verilecek ceza arttırılmaktadır. Yine failin belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu işlemesi, cezanın artırım sebebidir. 

MAĞDUR

Kanunda bu suçun mağduruna ilişkin olarak herhangi özel bir düzenleme bulunmamakta olup; herkes bu suçun mağduru olabilmektedir. Suçun mağduru sadece yaşayan insanlar olabilir. Ölmüş kişilere karşı bu suçun işlenebilmesi mümkün değildir. Ölmüş kişilere karşı şartların sağlanması halinde TCK Madde 130 “kişinin hatırasına hakaret suçu” söz konusu olacaktır.

SUÇUN MADDİ UNSURU

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun düzenlendiği TCK Madde 134’ te iki fıkra bulunmakta olup; birinci fıkrada özel hayatın gizliliği üzerinde durulmuştur. Hükmün ikinci fıkrasında ise özel hayatın gizliliğinin ihlalinin ifşa edilmesine değinilmiştir. 

Özel Hayatın Gizliliğinin İhlal Edilmesi (TCK Madde 134/1)

Kanun hükmünün ilk fıkrası uyarınca suçun maddi unsuru; failin, kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal etmesi ile oluşur. Bilinen ve bilinmesi için ekstra bir çaba gerektirmeyen olaylar gizlilik kapsamında değerlendirilmemektedir. Kanun maddesinde herhangi somut bir hareket ifade edilmemiş olup;  suç serbest bir suçtur. Bu kapsamda fail, birçok eylem ile bu suçu işleyebilir. Örneğin failin, evinin duvarından delik açarak yan tarafında oturan komşusunu gözetlemesi özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturur. Fail aynı zamanda görüntü veya ses kaydı alır ise verilecek ceza arttırılmaktadır. 

Özel Hayatın Gizliliğinin İfşa Suretiyle İhlal Edilmesi (TCK Madde 134/2)

Kanun maddesinin ikinci fıkrası uyarınca suçun maddi unsuru; failin kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa etmesi ile oluşur. İfşa etmek kelime anlamı olarak gizli bir şeyi ortaya dökmek, açığa vurmak ve yaymaktır. Bu kapsamda en çok karşılaşılan örnek; mağdurun rızası ile çekindiği çıplak fotoğrafının, fail tarafından rızaya aykırı olarak sosyal medyada paylaşılmasıdır. Suçun oluşabilmesi için mutlaka görüntü veya seslerin ifşa edilmesi gerekir. Görüntü veya ses dışındaki başkaca verilerin ifşası bu suçu oluşturmaz.

SUÇUN MANEVİ UNSURU

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, sadece kasten işlenebilir. Kast, kanunun suç olarak kabul ettiği bir fiilin ve onu meydana getirecek hareketin neticesini bilerek ve isteyerek işleme iradesidir. 

HUKUKA AYKIRILIK UNSURU

Özel Hayatın gizliliğini ihlal suçunda fail, eğer TCK 24/1 maddesi uyarınca kanun hükmünün yerine getirilmesi için eylemde bulunuyor ise bu durum failin cezai sorumluluğunu ortadan kaldırır. Örneğin 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 140. Maddesi uyarınca bazı suçların işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebepleri bulunması ve başka suretle delil elde edilememesi halinde, şüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyeri teknik araçlarla izlenebilir, ses veya görüntü kaydı alınabilmektedir. Yine CMK Madde 114 hükmü uyarınca yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda makul şüphe varsa; şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait değerli yerler aranabilmektedir. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunda, mağdurun açık veya örtülü rızasının bulunması da hukuka uygunluk sebebidir; çünkü kişiler özel hayatlarına dair gizli bilgileri, görüntüleri ve sesleri istedikleri kişi ile paylaşabilirler.

SUÇUN NİTELİKLİ (AĞIRLAŞTIRILMIŞ) HALLERİ 

Suçun ağırlaştırılmış hallerine TCK 137’ de yer verilmiş olup; kanun hükmü şöyledir:

TCK 137 hükmü uyarınca suçun kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi veya suçun belirli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde faile verilecek ceza yarı oranında arttırılmaktadır.

SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ

TEŞEBBÜS 

Teşebbüs, failin suç işlemek üzere icra hareketlerine başlamış olması karşısında elinde olmayan sebeplerle arzu ettiği sonucu gerçekleştirememesi halidir. Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunda, icra hareketleri belli kısımlara bölünebiliyor ise teşebbüs mümkün olabilir. Örneğin mağdurun kendi rızası ile çekindiği çıplak fotoğrafının, fail tarafından rızaya aykırı bir şekilde internette paylaşılacağı esnada internetin bozulması ve failin bu sebeple eylemini tamamlayamaması halinde suç teşebbüs aşamasında kalmıştır. 

İŞTİRAK

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, iştirak bakımından herhangi bir özellik arz etmemektedir. Mağdura karşı bu suçu gerçekleştiren birden fazla kişi söz konusu olur ise, bu eylemi gerçekleştiren bütün kişiler birlikte fail olarak kabul edilirler ve her bir fail bu suçtan ayrı ayrı cezalandırılır. Suça azmettiren veya yardım edenler de suçtan ceza alırlar. 

İÇTİMA 

Fail eylemin icrası kapsamında aynı mağdura farklı zamanlarda birden fazla kez bu suç eylemini gerçekleştirir ise bu durumda faile TCK m. 43 “zincirleme suç” hükümleri uygulanır. Failin ses veya görüntünün ifşa etmesi aynı zamanda hakaret suçunu da oluşturuyor ise bu durumda fikri içtima kuralı uygulanır ve fail iki suçtan en ağır cezayı gerektiren suçtan ceza alır. Özel hayatın gizliliğini ihlal eden fail; bu görüntüleri ifşa edeceğinden bahisle mağdura şantaj uygularsa, faile hem şantajdan hem de özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan dolayı ceza verilir.

SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMANIN YAPILMASI 

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun soruşturması ve kovuşturması şikâyete tabidir. Suçtan zarar gören mağdur, fiili ve faili öğrendiği andan itibaren 6 ay içinde şikâyet hakkını kullanmalıdır. 

UZLAŞMA 

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, uzlaşma hükümleri kapsamındadır. Mahkemenin soruşturma veya kovuşturma evresinde uzlaştırma prosedürünü uygulanması, uzlaşmanın sağlanamaması durumunda yargılamaya devam edilmesi gerekir. 

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun yargılamasında görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.

YARGITAY KARARLARI

FAİLİN EYLEMİ HEM “CİNSEL TACİZ SUÇU” HEMDE “ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇU” OLUŞTURUYOR İSE FİKRİ İÇTİMA KURALI UYARINCA FAİLE SADECE ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇUNDAN CEZA VERİLİR

“…Sanık ...’un, adliye giriş katındaki kadınlar tuvaletine ihtiyacını gidermek için giren mağdur ...’yi, tuvaletin alt tarafındaki yaklaşık 12 cm’lik boşluktan, ellerini yere dayayıp, gözetlemesi biçiminde sübutu kabul edilen eyleminde, mağdurun mahremiyet beklentisini önemsemeyip, onun özel yaşam alanına ağır ve haksız müdahalede bulunmasından dolayı özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun yasal unsurlarının oluştuğu; ayrıca, sanığın, cinsel arzu ve isteklerini tatmin maksadına yönelik eylemiyle cinsel taciz suçunu da işlediği anlaşıldığından, bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına neden olan sanık hakkında TCK'nın 44/1. maddesine uygun olarak daha ağır cezayı gerektiren özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan mahkumiyet kararı verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir…” (12. Ceza Dairesi 2019/3561 E. , 2020/4168 K.) 

FAİLİN, ESKİ SEVGİLİSİNİN ÇIPLAK FOTOĞRAFLARINI İNTİKAM İÇİN BAŞKASINA GÖNDERMESİ

“…Oluşa ve dosya kapsamına göre; bir dönem beraberlik yaşadığı katılanın ilişkilerini sona erdirmesine tepki olarak beraberlikleri döneminde onun rızası kapsamında gönderdiği çıplak resimlerini katılanın nişanlısına internet üzerinden gönderen sanığın sübut bulan eyleminin TCK'nın 134/2. maddesinde tanımlanan özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturduğuna ilişkin yerel mahkemenin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir…” (12. Ceza Dairesi 2019/2603 E. , 2020/4000 K.) 

SANIĞIN KADINLAR TUVALETİNDE MAĞDURU GÖZETLEMESİ 

“:..Sanık ...’nın, bir benzinlik istasyonundaki kadınlar tuvaletine ihtiyacını gidermek için giren mağdur ...’ı, tuvaletin alt tarafındaki boşluktan gözetleyerek, mağdurun mahremiyet beklentisini önemsemeyip, onun özel yaşam alanına ağır ve haksız müdahalede bulunmasından dolayı üzerine atılı TCK’nın 134/1-1. madde, fıkra ve cümlesindeki özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu işlediğine dair yerel mahkemenin kabulünde dosya kapsamına göre bir isabetsizlik görülmemiştir…” (12. Ceza Dairesi 2019/3665 E. , 2020/3900 K.) 

SANIĞIN, MAĞDUR ADINA SAHTE “FACEBOOK” HESABI AÇIP MAĞDURUN ÖZEL FOTOĞRAFLARINI PAYLAŞMASI

“…Sanığın ikrarına ve dosya kapsamına göre, sanık ...’in, 17 yaşındaki mağdur ... tarafından aralarındaki arkadaşlık ilişkisinin sona erdirilmesine ve tekrar birlikte olma teklifini de mağdurun kabul etmemesine tepki olarak, mağdurun beraberlikleri döneminde kendisine gönderdiği dosyada mevcut üzerinde sütyen ya da atlep olup, yalnızca göğüs hizasına kadar görüntülenen poz vermiş şekilde çektirdiği fiziksel mahremiyetine ilişkin fotoğraflarını, mağdurun adını ve soyadını taşıyan sahte facebook hesabı üzerinden, onun rızasına aykırı şekilde yayımlaması biçiminde subut bulan eyleminin, TCK'nın 226. maddesinde tanımlanan müstehcenlik ve iddianamede yazılı TCK’nın 135. maddesindeki kişisel verilerin kaydedilmesi suçları kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, sanığın eyleminin TCK’nın 134/2. madde ve fıkrasındaki görüntü veya seslerin ifşa edilmesi suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturduğuna dair yerel mahkemenin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir…” (12. Ceza Dairesi 2019/1005 E. , 2020/3902 K.) 

ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇU VE ŞİKÂYETTEN VAZGEÇME

  “…TCK’nın 134. maddesinde düzenlenen özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun, aynı Kanun’un 139/1. madde ve fıkrası gereğince şikâyete tabi olduğu, mağdurun 14.04.2016 tarihli duruşmada şikayetinden vazgeçtiği ve aynı duruşmada hazır bulunan suça sürüklenen çocuğun da şikayetten vazgeçmeyi kabul ettiği, dosya içeriği itibariyle de CMK'nın 223/9. madde ve fıkrası kapsamında derhal beraat kararı verilmesini gerektirir şartların bulunmadığı anlaşılmakla; kovuşturmada şikayet koşulunun gerçekleşmemesi nedeniyle suça sürüklenen çocuk hakkında açılan davanın düşmesine karar verilmesi gerekirken, yargılamaya devamla yazılı şekilde beraat hükmü kurulması, kanuna aykırı olup, mahalli Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, hükmün bu nedenle 5320 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK'un 321. maddesi gereğince BOZULMASINA…” (12. Ceza Dairesi 2019/11234 E. , 2020/3045 K.) 

SANIĞIN GİZLİCE OTOBÜSTEKİ YOLCUNUN ETEK ALTI GÖRÜNTÜSÜNÜ ÇEKMESİ

“…Dosya kapsamına göre; sanığın, çantasına yerleştirdiği kamera fonksiyonu çalışır haldeki cep telefonu ile otobüste ayakta yan yana yolculuk yapan katılanların etek altı görüntüsünü video kaydına aldığı ve daha sonra otobüsten inen katılanları takip ederek yine etek altı görüntülerini kaydetmeye devam etmesi şeklinde sübut bulan eyleminin aynı suç işleme kararının icrası kapsamında bir fiil ile birden fazla katılana karşı aynı suçu işlemesi nedeniyle zincirleme şekilde özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturduğuna ilişkin yerel mahkemenin kabul ve uygulamasında bir isabetsizlik görülmemiştir…” (12. Ceza Dairesi 2020/484 E. , 2020/2852 K.) 

SANIĞIN KOMŞUSUNU PENCEREDEN GİZLİCE İZLEMESİ

“…Dosya kapsamına göre, sanık ...’in, zemin kattaki evinde bir miktar alkol aldıktan sonra, apartman havalandırma boşluğuna dayadığı merdivenle üst kat komşusu olan mağdur ...’nin oturduğu evin havalandırma boşluğuna bakan mutfak penceresine yanaşıp, içeriye baktığı esnada, saat 00.10 sularında mutfağa giren mağdurla göz göze gelmelerinden dolayı panikleyerek merdivenden aşağı düştüğü olayda; yetişkin kız çocukları da olan mağdurun başkalarınca görülmesini ve bilinmesini istemediği konutu içerisindeki ailevi yaşantısını, gece vakti, özel bir çaba göstererek, gizlice gözetleyen sanığın eyleminin, TCK’nın 134/1-1. madde, fıkra ve cümlesindeki özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturduğuna dair yerel mahkemenin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir…” (12. Ceza Dairesi 2019/535 E. , 2019/10310 K.) 

ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİ İHLAL SUÇUNDA SANIĞA HEM “TCK 134/1” HEM DE “TCK 134/2” DEN CEZA VERİLMESİ DURUMU VE SUÇUN İÇTİMASI

“…Dosya kapsamına göre; sanığın, katılan ile aralarında geçen ve içeriği özel olan konuşmaları kaydedip, tanığa vererek ifşa etmesi şeklinde gerçekleşen olayda; sanık hakkında TCK’nın 134/1. ve 134/2. madde ve fıkralarında düzenlenen özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan ayrı ayrı mahkumiyet hükmü kurulması gerekirken delillerin takdirinde hataya düşülerek dosya kapsamına göre uygulanma imkanı bulunmayan kanun maddeleri de uygunlanmak suretiyle sanık hakkında yazılı şekilde ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi…” (12. Ceza Dairesi 2019/5485 E. , 2019/8851 K.)